De Winterdip

  • Veel mensen ervaren in de winter klachten zoals somberheid, minder energie, lusteloosheid en vermoeidheid
  • Met de juiste voeding en supplementen kunnen klachten verminderd worden

Wat is een winterdip?

De klachten van een winterdip en een winterdepressie beginnen in het najaar en verdwijnen in het voorjaar. Daarom wordt dit ook wel een seizoensgebonden depressie genoemd.

Gedurende de periode van het jaar waarin weinig daglicht is kunnen mensen neerslachtige gevoelens ervaren. Denk hierbij aan somberheid, minder energie, lusteloosheid maar ook klachten zoals verlaagd zelfbeeld, verhoogde prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, paniekaanvallen, verminderd libido, ongeduldigheid, verhoogde bezorgdheid, verlaagde pijngrens, angstaanvallen, herhalende gedachten, pessimisme en verlaagd zelfbeeld. Mensen met een winterdip hebben niet alle symptomen van een winterdepressie. Maar de vermoeidheid en weinig energie hebben zijn wel veel bijhorende klachten bij een winterdip. Het hebben van neerslachtige gevoelens wordt gezien als onderdeel van een winterdepressie. 

Het ontstaan van een winterdip of winterdepressie hangt samen met het korter worden van de dagen. Minder daglicht heeft invloed op de aanmaak melatonine, het hormoon dat de biologische klok reguleert. Tegen de avond dat het donker begint te worden maken de hersenen melatonine aan waardoor we slaperig worden. Indien de hersenen ook melatonine aanmaken gedurende dag heeft dit negatieve invloed op energie en vermoeidheid. Bovendien vermoedt men dat hierdoor ook de aanmaak van serotonine negatief beïnvloed wordt. Serotonine is een stofje dat belangrijke rol speelt in het ervaren van geluk en welbevinden. Een tekort aan serotonine en een overvloed aan melatonine kunnen dus de eerder benoemde symptomen verklaren.   

De functie van serotonine en melatonine

Om te begrijpen hoe de symptomen tijdens een winterdip of winterdepressie ontstaan is het belangrijk om te weten hoe serotonine en melatonine geproduceerd worden en wat de functie van deze stoffen zijn.

Serotonine is een neurotransmitter (zorgt voor informatieoverdracht tussen zenuwcellen) en een hormoon. Serotonine is belangrijk in het ervaren van geluk en welbevinden. Naast hoe we ons voelen reguleert serotonine het vrijkomen van melatonine, wat belangrijk is voor de biologische klok. Verder draagt serotonine bij aan het geheugen, het leren, de darmfunctie, de bloeddruk, een gezonde eetlust, het libido, de spieropbouw en de lichaamstemperatuur. Serotonine wordt voor 90-95 procent in de darmen gemaakt en de overige 5-10 procent in de hersenen. De aanmaak van serotonine in de hersenen gebeurd vanuit 5-HTP. Wat op zijn beurt gemaakt is vanuit het aminozuur tryptofaan. Door voeding te eten zoals bijvoorbeeld spinazie, bananen en bruine rijst krijgt het lichaam tryptofaan binnen. Melatonine is een hormoon dat bijdraagt aan hebben van een natuurlijk dag- en nachtritme, oftewel onze biologische klok. In de hersenen kan serotonine omgezet worden in melatonine.

Kort gezegd; vanuit tryptofaan wordt in het lichaam 5-HTP gemaakt, wat vervolgens in de hersenen wordt omgezet naar serotonine. Serotonine kan worden omgezet in melatonine.

Voor het aanmaken van 5-HTP, serotonine en melatonine heeft het lichaam specifieke stoffen nodig. Naast zuurstof zijn dit vitamines en mineralen zoals foliumzuur, ijzer, calcium, magnesium, zink, koper, SAMe, vitamine C en vitamine B1, B3, B6 en B12. Daarnaast hebben vitamine D en omega 3 invloed op de aanmaak van serotonine in de hersenen.

Het beïnvloeden van serotonine en melatonine

Wellicht een open deur maar zoals zo vaak begint het met gezond en gevarieerd eten. Bewerkt voedsel dat veel snelle suikers bevat doet het serotoninelevel dalen. Zoals in andere blogs gemeld weten we dat wanneer teveel eenzijdig en bewerkt voedsel wordt gegeten dit slecht is voor de darmgezondheid. De darmen zijn de wortel van onze gezondheid want een gezonde darmflora zorgt voor een goede opname van vitamines en mineralen. Hierdoor kunnen alle fysiologische processen in het lichaam plaats vinden. Denk hierbij aan de eerder beschreven omzettingsprocessen (van tryptofaan naar uiteindelijk melatonine). Zonder de benodigde vitamines en mineralen kan er een tekort ontstaan aan serotonine.

Daarnaast heeft stress ook invloed op het serotininelevel. Wanneer we stress ervaren komen we fysiologisch gezien in de vecht of vlucht modus te staan. Dit is van oudsher de manier om een gevaarlijke situatie de baas te blijven. Het lichaam geeft prioriteit aan deze overlevingsstand en zal daarom de vitamines en mineralen “roven” om de overlevingsstand te kunnen volhouden. Tegenwoordig ervaren we geen stress om te overleven maar wel stress gerelateerd aan bijvoorbeeld werk- of privésituaties. De fysiologische reactie hierop is hetzelfde als de oude stresssituatie waarin het wel draaide om te overleven. Tevens staan we over het algemeen veel langer bloot aan stress waardoor op termijn tekorten ontstaan op het gebied van vitamines en mineralen. Bovendien zorgt stress voor verandering in de darmflora en voor laaggradige ontstekingen in het lichaam. Hierdoor wordt minder tryptofaan omgezet in serotonine.

Concreet kunnen we de volgende aanbevelingen doen om serotininelevel op pijl te houden en hiermee de winterdip de baas te blijven:

  • Gezond en gevarieerd eten (vermijden geraffineerde suikers)
  • Stress reduceren
  • Zorg voor een regelmatige dag- en nachtritme
  • Start de dag met ontbijt (het activeren van de spijsvertering zorgt ervoor dat het lichaam wakker wordt)
  • Voldoende bewegen (Lees blog Bewegen)
  • Voldoende daglicht ervaren (naar buiten gaan)
  • Knuffelen
  • Lichttherapie

Supplementen

Naast een aantal “basis” supplementen zoals multivitamine, Omega 3 en magnesium kan gekozen worden voor specifieke supplementen om het lichaam gedurende de winter te ondersteunen.

  • Vitamine D3: draagt bij aan aanmaak van serotonine.
  • Rhodiola: verhoogd de aanmaak van serotonine (en dopamine). Balanceert cortisol waardoor stressrespons verbeterd.
  • 5-HTP: is een voorloper van serotonine en kan goed de hersenen bereiken. Dit in tegenstelling tot tryptofaan. Het supplementeren van 5-HTP heeft darom de voorkeur boven tryptofaan.
  • Saffraan: heeft een kalmerend effect.

Individuele verschillen bepalen welke supplementen geschikt zijn. Neem contact op met Noordwijk Gezond voor een afspraak om te kijken wat de mogelijkheden zijn.

 

Disclaimer:

Noordwijk Gezond is niet verantwoordelijk voor de gevolgen van eigenhandig handelen van bezoekers van deze website, overleg eerst altijd met uw arts.

 

Bronnen:

www.sohf.nl

https://bibliotheek.ortho.nl/meer-serotonine-met-vitamine-d-epa-en-dha/

 

 

Wij gebruiken cookies op de site!
Deze website maakt gebruik van cookies om de werking van de site te optimaliseren. Tijdelijke cookies worden bij beëindiging van de sessie verwijderd. U kan zelf kiezen of u deze cookies wil toestaan of niet. Let op dat als u onze cookies weigert mogelijk niet alle functies van de site beschikbaar zijn.